سمینار و کارگاه دوروزه «حمل‌ونقل هوشمند و منسجم پیاده، دوچرخه و سواره» (Smart Moving Cities Tehran) در تاریخ ۳۰-۲۹ آذرماه در دانشگاه تربیت مدرس با حضور و مشارکت معاونین شهرسازی و حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی، اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان ادارات راه و شهرسازی ۲۰ استان ایران، دانشجویان و متخصصین حوزه شهرسازی و حمل‌ونقل برگزار گردید.

 این برنامه بر دو چالش اصلی در شهرهای ایران تمرکز داشت:

• جدایی حوزه حمل‌ونقل و شهرسازی در برنامه‌ریزی جابجایی(Mobility) در شهرهای ایران
• عدم وجود نگاه منسجم و یکپارچه در برنامه‌ریزی جابجایی پیاده، دوچرخه و سواره

از ویژگی‌های خاص این برنامه حضورTony Bosch  مدیرعامل شرکت هلندی Move Mobility جهت ارائه آخرین دستاوردهای کشور هلند در این حوزه بود. هلند یکی از پیشگام‌ترین کشورهای در برنامه‌ریزی هوشمند حمل‌ونقل شهری به‌ویژه درزمینه‌ی دوچرخه‌سواری است. Dutch Cycling Embassy نیز از نهادهای مشارکت‌کننده در برنامه‌ریزی این سمینار بوده است. هم‌زمانی سمینار با آلوده‌ترین روزهای تهران، چالش‌های پایه‌ای در برنامه‌ریزی حمل‌ونقل را بیش از پیش آشکار کرد.

شروع برنامه با ارائه تعریف مسئله توسط دبیر علمی سمینار، دکتر احسان رنجبر(عضو هیئت‌علمی گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس) آغاز گردید. وی با تأکید بر شهر تهران به ارزیابی سیاست‌های برنامه‌ریزی فضای عمومی در ۱۰ ساله اخیر تهران در حوزه پیاده مداری و سواره مداری پرداخته و به این نکته اشاره کرد که تهران در برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دچار یک پارادوکس بوده است. به همان میزان که توسعه قابل‌توجهی در فضاهای پیاده مدار همچون محدوده تاریخی تهران، مجموعه اراضی عباس‌آباد و مجموعه دریاچه چیتگر صورت گرفته، توسعه بزرگراه‌ها نیز شتاب داشته است که بزرگ‌ترین نمود آن بزرگراه دوطبقه صدر با هزینه‌ای هنگفت بوده است. تقابل رویکرد سواره‌مدار و پیاده‌مدار در سیاست‌های شهر تهران در پروژه ساماندهی چهارراه ولیعصر که تقاطع دو خیابان اصلی تهران بوده خود را نمایان کرده که با انتقال حرکت پیاده به زیرگذر می‌توان به تسلط نگاه سواره‌مداری در این تقابل پی برد.

دکتر محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی سخنران بعدی سمینار بود. ایشان دو سیاست بازآفرینی و توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی را به‌عنوان سیاست‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی مطرح کردند. در راستای پیاده مداری بیشتر شهرهای ایران، ایشان نمونه‌های پروژه‌های اجراشده در شهرهای ایران همچون میدان شهرداری رشت، خیابان تربیت تبریز و … را مورد تحلیل و بررسی قرار دادند.

تونی بوش با تکیه بر معرفی پروژه‌های اجرایی شرکت Move Mobility در کشورهای مختلف هلند، آمریکا، اوگاندا و … و مقایسه با وضعیت تهران در حوزه برنامه‌ریزی حمل‌ونقل به کمبود اطلاعات دقیق درزمینه‌ی حمل‌ونقل تهران اشاره‌کرده و به این نکته اشاره کرد که تهران اکنون باید تصمیم بگیرد که در سیاست‌گذاری کلان چه سهمی از حمل‌ونقل را می‌خواهد به حمل‌ونقل عمومی و دوچرخه اختصاص دهد. درواقع بعد مدیریتی و تصمیم‌سازی را در این زمینه مؤثر دانسته هرچند که در کنار آن مسئولیت‌پذیری اجتماعی و تلاش‌های سازمان‌های مردم‌نهاد در راه انسان‌محورتر کردن شهرها را به‌عنوان عوامل کلیدی مؤثر دانست. همچنین ایشان در بخشی از ارائه خود به معرفی نرم‌افزار Move Meter جهت شبیه‌سازی وضعیت حمل‌ونقلی شهرها و تأثیر استراتژی‌های مختلف بر نحوه الگوهای حمل‌ونقل پرداخت.

برنامه بعدی پنل گفتگو و پرسش و پاسخ با حضور دکتر مجتبی رفیعیان(ریاست دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس)، دکتر مهدی خاتمی( عضو هیئت‌علمی گروه شهرسازی) و تونی بوش بود. دکتر رفیعیان به بررسی تأثیر آموزش و فرهنگ‌سازی در برنامه‌ریزی الگوهای حمل‌ونقل پرداخته و این موضوع را ازمنظر برنامه‌ریزی در سطوح مدیریت شهری تحلیل کردند. دکتر خاتمی نیز ضمن مدیریت گفتگوها بر این نکته تأکید کردند که محدوده‌های پیاده مدار موجود می‌توانند پتانسیلی برای تغییرات الگوهای حمل‌ونقل باشند.

مهندس مهرداد تقی زاده معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی نیز با بیان استراتژی‌های وزارتخانه، برنامه‌های آتی را موردبررسی قرارداد.

روز دوم برنامه به‌صورت کارگاه و با تمرکز بر محدوده دریاچه چیتگر در قالب گروه‌های مختلف انجام پذیرفت.

ارزیابی انجام‌شده از شرکت‌کنندگان رضایت بالای مخاطبان را پیش رو قرار می‌دهد. حضور دوچرخه‌سواران از فدراسیون دوچرخه‌سواری و نهادهای مختلف از ۲۰ استان کشور بر غنا و اثرگذاری این برنامه تأثیر بسیار داشته است.