محدوده میدان ولیعصر تهران، یکی از مهمترین مناطق تهران از نظر اداری، تجاری، فرهنگی و گردشگری است. میدان ولیعصر نیز یکی از گره‌های اصلی شهر تهران است و روزانه صدها هزار نفر از این محدوده عبور میکنند. اقدامات شهری در چنین محدوده‌ای با این میزان تاثیرگذاری بالا بر روی شهروندان باید بسیار کارشناسی و سنجیده‌شده باشد. در ادامه به دو طرح اجرا شده در نیمه دوم سال ۹۶ در این محدوده می‌پردازیم که یکی موفق و دیگری ناموفق و بلااستفاده است.
تمامی تصاویر از آرشیو شخصی نگارنده برداشت شده است.
طرح خوب: پروژه ساماندهی بلوار کشاورز
ساماندهی رفیوژ میانی بلوار کشاورز شامل بازسازی سنگ‌فرش معبر پیاده و دوچرخه، تغییر مبلمان محور، پیرایش بصری تاسیسات آبی، پاکسازی نهر میانی و سایر اقدامات جهت ارتقای کیفیت مسیر پیاده می‌باشد. از نکات مهم این پروژه، ایجاد فضاهای مکث در قالب فضاهای شهری کوچک در این محور بوده که با قرار دادن حوض آب و ایجاد فضای نشستن و فضای سبز در تقاطع‌های بلوار انجام شده است که توجه و حضور تعداد زیادی از شهروندان را به خود جذب کرده است. تصاویر زیر اقدامات انجام شده را نشان میدهند.
اقدام لازم نهایی
یکی از مهمترین نیازهای یک مسیر پیاده مناسب، دسترسی آسان و ایمن به آن است. می‌توان تنها با آرام‌سازی مقطعی تقاطع‌های بلوار کشاورز، تا میزان زیادی ایمنی و آسایش را در تقاطع‌ها برای شهروندان پیاده فراهم نمود.
طرح بد: پروژه احداث مسیر دوچرخه میدان ولیعصر تا هفت‌تیر
پروژه احداث مسیر دوچرخه همیشه یک پروژه خوب و موفق نیست. قبل از احداث یک مسیر دوچرخه باید محدوده مورد نظر برای این منظور سنجیده و کارشناسی شود. متاسفانه بعضی از طرح‌ها صرفا برای انتشار آمار و ارقام اجرا می‌شوند. اجرای این پروژه در مسیر ۱۷۵۰ متری (در مجموع رفت و برگشت، ۳٫۵ کیلومتر) کمتر از یک هفته بطول انجامید. در ادامه با این پروژه بیشتر آشنا می‌شویم.
همان‌گونه که از تصاویر استنباط می‌‌شود، اجرای این پروژه علاوه بر اینکه دوچرخه‌سواران را به خود جذب نکرده، موجب اختلال در حمل‌ونقل عمومی و تردد شهروندان نیز شده است. با وجود اینکه روزانه هزاران نفر از این مسیر تردد میکنند، باتوجه به ویژگی‌های کالبدی و شریانی و همچنین کاربری‌های موجود در خیابان کریمخان‌زند، این محور برای مسیر دوچرخه، با چنین طراحی ضعیفی مناسب نیست. با استناد به این دلایل، می‌توان این پروژه را جزء طرح بد در محدوده ولیعصر معرفی نمود.
مطلب عالی و تاثیرگذاری بود. ممنون بابت به اشتراک گذاشتن.
در رابطه با مسیر دوچرخه ی میدان ولیعصر تا هفت تیر، چیزی که برای مسئولین اهمیت دارد آمار و ارقام و کمیت هست همینطوریکه سرچ گوگل هم همین مسئله را نشان می دهد. انگار که مسابقه است و هر شهر و منطقه ای که آمارش بالاتر باشد برنده است!
و متاسفانه همین مسئله کیفیت را تحت تاثیر قرار می دهد و بعد استفاده ی مردم از این تسهیلات را.
و از طرفی روز به روز استفاده از خودرو بیش تر می شود و وضعیت شهرها و ترافیک و آلودگی هوایشان بدتر!
و آن گاه مسئولین می مانند و آمار و ارقامشان و شهری که رو به زوال می رود…!
و این تنها یک نمونه است…
مردم چه گناهی کرده اند…!
تشکر از نظر ارزشمند شما
بله، دقیقا همین‌طور هست. یکی از اهداف نگارش این مقاله، نشان‌دادن تفاوت کیفیت بین دو پروژه در یک محدوده و میزان استقبال مردم از آن‌هاست. پروژه‌های صرفا کمی و بی‌کیفیت غالبا بلااستفاده می‌مانند و حتی برخی از آن‌ها پس از مدتی برچیده می‌شوند! آن‌چه که در اجرای این نوع از پروژه‌ها مهم بوده، صرفا اخبار و آمار و ارقام بوده و بس.
امیدواریم رویکرد آینده شهرمان بیش از پیش به سمت پروژه‌های دسته اول (طرح خوب) پیش برود و کیفیت در طراحی و اجرا، فدای سرعت و کمیت نشود.
سلام و سپاس از مطلب خیلی خوبتون، متاسفانه تو این پروژه الگوبرداری های غلط در زمینه مسیرهای دوچرخه رو به راحتی میشه مشاهده کرد. استفاده از موانع و جداسازی شدید فیزیکی مسیر دوچرخه از بقیه مسیرها جزء اقدامات مطرود به حساب میاد که با نگاهی به تجارب جهانی در این حوزه میشه به اونها دسترسی پیدا کرد. متاسفانه مسئولین و کارشناسان این بخش با وجود آگاهی بر این مطالعات کماکان به روند کپی برداری های غلط و نادرست ادامه میدن. امیدوارم در آینده هدف از ایجاد این مسیرها تسهیل حرکت عبور دوچرخه سواران در شهر باشه نه ارائه آمار و ارقام کیلومتری.
سلام، ممنون از اطلاعاتی که ارائه کردید.
بله، کاملا درسته، جداسازی مسیر دوچرخه با موانع فیزیکی امروزه کاملا منسوخ شده و بخصوص در مقاطعی که مسیر با ایستگاه‌های تاکسی و اتوبوس تلاقی دارد، این مسئله بیشتر به چشم می‌خورد. نمونه واضح عدم جداسازی فیزیکی را می‌توان در طرح خوب پیاده‌راه بلوار کشاورز مشاهده نمود.
بله دقیقا نکته جالب توجه همین جا هست که در یک محدوده دو طرح با دو نگرش کاملا متفاوت طراحی و اجرا میشه.
دقیقا همین‌طوره.
ممنون از توجهتون.
۱- در تلاقی مسیرهای دوچرخه و ایستگاه اتوبوس کمی زیاده روی کردید. دوچرخه سوار میتونه بایستد یا سرعت خودش رو کم کند و مردم هم همکاری میکنند و دوچرخه سوار عبور میکند.
۲- تا جایی هم که من از مسیر طالقانی تردد کردم هیچگاه بخاطر این لاین ۱ متری ترافیک پشت اتوبوس ایجاد نشده بدین دلیل که اتوبوس ها تا قبل از ایجاد این خطوط دوچرخه سواری هم کاملا کنار نمی کشیدند که مسافری سوار و یا پیاده کنند. همیشه وسط خیابان ایست کامل انجام میدهند.
۳- تصویر دوچرخه سواری که از لاین استفاده نمی کند دلیل بر بی علاقه گی وی نیست. دو تصویر بالاتر از آن جواب شما را میدهد. اکثرا مغازه دارها بار خالی میکنند یا موتور سوارها پارک کرده اند. حتی برخی مواقع خودرو پارک کرده که فقط من نمیدونم چطور خودشو جا کرده بود.
۴- وقتی کسی دوچرخه سواری میکند میگویند اینجا خیابان است و جای دوچرخه بازی نیست. درواقع بنده مسیر محل کار تا خانه رو طی میکنم و بازی نمی کنم ولی اکثرا نادان هستند دیگر. جوابی نمیدیم. گاهی میگویند این مسیر مزاحم کسب کار ماست. درواقع بجای حرکت دست جمعی برای پاکیزه کردن هوای شهر هر کس به فکر خودش است که انتقاد میکند. وگرنه اینکه دوچرخه سوار بر گردن تمام تهرانی ها حق دارد غیر قابل انکار است. حتی بر گردن آن انسان چاقی تنبلی که سوار بر خودروی شخصی به محل کار خود مراجعه میکند.
سپاس از نقد و نظرتان و اینکه تجربه خودتون رو با ما به اشتراک گذاشتید.
بابت اینکه نظرتون رو به اشتراک گذاشتید سپاسگزارم
مشکل بیشتر در بحث طراحی این مسیرها است. مسیرهای دوچرخه می توانند با ایستگاه اتوبوس، پیاده رو و مسیرهای دیگر تلاقی داشته باشند (چون همونطور که شما هم اشاره کردید، دوچرخه سوار می تواند منعطف عمل کند)، به شرطی که بصورت اصولی طراحی شده باشند. مسئله ای که در مسیر دوچرخه محور کریمخان زند با آن روبرو هستیم، اجرای شتابزده این طرح بدون طراحی صحیح است. مزاحمت ها و عدم پیوستگی مناسب این مسیر دوچرخه، همانطور که شما هم اشاره کردید، موجب کاهش علاقمندی دوچرخه سواران به استفاده از این مسیر شده است.
ممنونم از اینکه به حقوق دوچرخه سواران احترام میگذارید و چقدر عالی که شما هم یکی از دوچرخه سواران شهرمان هستید. اتفاقا خیابان محل بازی و دوچرخه سواری است 🙂 بزرگراه ها برای حرکت سریع خودرو اختصاص دارند. اگر علاقمند بودید می توانید مقاله علمی من را در زمینه اصل معنای خیابان را در لینک مطالعه بفرمایید. (https://rb.gy/tzgksk)
به امید روزی که شهرمان سبزتر و باطراوت تر باشد.