روز جهانی بدون خودرو(22 سپتامبر) را باید نوعی تمنای بازپس‌گیری خیابان به نفع زندگی دانست که هرسال در شهرهای مختلفی از دنیا در مقیاس‌های مختلف برگزار می‌شود. این رویداد شهری با به چالش کشیدن نظم موجود خیابان؛ برای مدت‌زمانی کوتاه دگر شهری انسانی را ترسیم می‌کند که نمایانگر وضعیت رهایی‌بخش از زندگی مکانیکی است. رویدادی که امسال به همت گروه‌های مردمی فعال شهری و با همکاری شهرداری تهران به شکل متفاوتی برگزار شد. سه‌شنبه یکم مهرماه به مناسبت این روز در هر منطقه یک خیابان بر روی اتومبیل‌ها بسته شد و خیابان محل بروز تعاملات متنوع اجتماعی و مواجهه‌ای متفاوت با فضای شهری بود. متنی که در ادامه می‌آید بیانیه گروه‌های مردمی دوچرخه‌سواری شهری تهران به مناسبت این روز است.
بیانیه گروه‌های مردمی دوچرخه‌سواری شهر تهران به مناسب روز جهانی بدون خودرو
«بستن خیابان» به هر شکلی و توسط هر جماعتی همیشه در تاریخ با مفهوم «قدرت» در ارتباط بوده است. دوچرخه‌سواران، پیاده‌ها، توان‌یابان، زنان، کودکان و نوجوانانی که در سیطره هژمونی موتوریزه موجود در این شهر، همیشه به‌عنوان «اقلیت طردشده» در حاشیه خیابان به سر می‌بردند؛ امروز به مناسبت روز جهانی بدون خودرو، فرصتی برای تسخیر دوباره خیابان داشتند. فرصتی که هرچند کوتاه اما دل‌چسب این «نظم عادت واره ماشینی» را به تعلیق کشید تا دوباره خیابان فضایی برای تعاملات انسانی باشد. امروز برهم زدن نظم مکانیکی این شهر برای رانندگان خودرو به‌مثابه یک رویداد غیرمنتظره تلقی می‌شد که مضطربشان کرده بود، درحالی‌که برای ما یک تجدید میثاق با آرمان‌های والای شهر انسانی بود؛ شهری که در آن انسان‌ها و تعاملات اجتماعی‌شان شکل‌دهنده زندگی شهری خواهد بود.
روز جهانی بدون خودرو تلنگری است برای یادآوری دوباره اینکه خیابان صرفاً فضایی عبوری برای اتصال مبدأ به مقصد نیست، بلکه بستری برای حضور ما و محلی برای مواجهه بی‌واسطه با دیگران است. این رویداد امسال با حال و هوای متفاوتی در سطح مناطق22 گانه شهر تهران با شعار «هر منطقه یک خیابان» برگزار و برای اولین بار به شکل هماهنگ در هر منطقه یک خیابان به روی هجوم اتومبیل‌ها بسته و بستری برای تعاملات شهروندی شد. ما گروه‌های دوچرخه‌سواری شهر تهران این رویداد را با تمام ضعف و قدرت‌هایش به‌عنوان شروع فرآیندی از آزمون‌وخطاها برای مدیریت شهری می‌دانیم تا بتواند گام‌های بعدی را محکم‌تر و با تواتر بالاتری بردارد تا شهرمان تهران بیش‌ازپیش در مسیر حرکت به سمت شهر انسان‌محور قرار گیرد. تحقق شعار «تهران شهری برای همه» فقط و فقط از طریق متوسل شدن به مشارکت‌های مردمی و یاری‌گرفتن از گروه‌های فعال حوزه شهری محقق خواهد شد. برگزاری رویداد روز جهانی بدون خودرو که از «ایده تا همکاری در اجرا» توسط گروه‌های مردمی انجام شد، شاهد مثال مهمی از ضرورت عال کردن نیروهای عظیم بالقوه‌ای است که مدیریت شهری به‌مثابه یک کاتالیزگر می‌تواند و می‌بایست در مسیر حرکت به سمت شهر انسانی آن‌ها را فعال کند. محدود کردن فضای خیابان برای اتومبیل‌ها و اختصاص آن به روابط انسانی باید راهبردی متداول و مستمر برای مدیریت شهری باشد.
در آخر گروه‌های دوچرخه‌سواری شهر تهران امید دارند با همت جمعی و تلاش‌های روزافزون شرایط برگزاری چنین رویدادهایی را در سطح شهر تهران حداقل به شکل فصلی مهیا کنند و در این راه مدیریت شهری و شهرداری تهران را به‌عنوان بازوی اجرایی در نظر خواهند گرفت. انتظار می‌رود نهادها و سازمان‌های مربوطه مسیری را که امروز شکل گرفته است با جدیت تمام دنبال کنند.
گروه‌های مردمی دوچرخه‌سواری شهر تهران
سه‌شنبه، اول مهرماه یک هزار و سیصد و نود و نه
روز جهانی بدون خودرو، تهران.