مقدمه ای بر چیستی بهسازی معابر به وسیله رژیم معابر (Road Diet)
یک برنامه بهسازی معابر، فضای خیابان را برای خدمات بهتر به جامعه پیرامون و طیف گسترده ای از کاربران خود اختصاص می دهد. نیازهای جوامع ما با گذشت زمان تکامل می یابد، و طراحی خیابان های ما نیز باید به همین صورت تکمیل شود. این ایده اصلی شکل دهنده مطالعه بهبود وضعیت معابر PPS است (که به آن بهسازی و رژیم غذایی معابر (Road Diet) نیز گفته می شود) – هدف پیکربندی طرح خیابان برای خدمات دهی بهتر به افرادی است که از آنها استفاده می کنند، اعم از مسافر، راننده، خریداران یا دوچرخه سواری کودکان است. در سراسر جهان، جوامع کوچک و بزرگ با اجرای چنین بازآفرینی هایی، به ایمن تر نمودن، افزایش فعالیت ها و نتایج چشمگیر جامعه دست می یابند. پروژه فضاهای عمومی (PPS) این منبع را ایجاد کرد تا دستاوردهای این جوامع را برجسته و بهترین روش ها را به اشتراک بگذارد. در این راهنما می توانید اطلاعاتی در مورد روند اجرای پروژه های بهسازی معابر، اصطلاحات کلیدی و فواید استفاده از این روش را پیدا نمایید.
هر پروژه مکان سازی خود همچنین یک پروژه حمل و نقل است. خواه در حال بهسازی یک پارک، میدان، آب نما یا یک ساختمان عمومی باشد، احتمال وجود یک خیابان در یک یا چند طرف سایت شما وجود دارد – و این خیابان می تواند خلاقیت شما را در زمینه مکان سازی ایجاد کند. یکی از مشخصه های اصلی که پروژه فضاهای عمومی در مورد مکانی موفق ایجاد می کند ، “دسترسی و پیوند” است. نحوه دسترسی راحت افراد به یک فضای عمومی، تأثیر زیادی بر تعداد و تنوع کاربران دارد. اما خیابان ها همچنین می توانند با امکانات و فعالیت هایی که به وسیله آنها مردم را تشویق به کاهش سرعت خود و مدتی ماندن دعوت می کنند، به یک فضای عمومی یا مکانی در نوع خود تبدیل شوند. با شروع دهه 1960 ، طراحی خیابان ها برای اولویت قرار دادن حرکت وسایل نقلیه جهت گرفت و به تازگی مطالعات متعدد در سراسر جهان به طور مشخص نشان داده اند که مناطقی که این کار در آنها رخ داده، معمولاً آسیب می بینند.
مسیری با دو لاین را به تصور کنید که سی سال پیش در منطقه ای توسعه نیافته ساخته شده است. به تدریج ، آن منطقه شامل مسکن، مغازه ها و یک مدرسه ابتدایی در نزدیکی خود شد. با رشد جمعیت، ترافیک بیشتری به وجود آمد و متخصصان حمل و نقل سعی کردند با تعریض جاده به پنج خط، ازدحام را برطرف کنند. در ابتدا، این کار باعث کاهش ازدحام در کوتاه مدت شد، هرچند به هزینه تجربه طولانی مدت عابران پیاده و استفاده های عمومی از خیابان همراه بود. سرانجام، حتی ازدحام هم دوباره همانند قبل شدت گرفت. چند دهه بعد، این جامعه و بسیاری دیگر فهمیده اند که ما به انواع مختلفی نیاز داریم – بعضی از آنها بر روی وسایل نقلیه و کالاها عمل می کنند و برخی دیگر بر حمایت از فعالیت های انسانی تمرکز دارند. آنها همچنین متوجه شده اند که بسیاری از خیابان های با اولویت سواره را ساخته اند و بیشتر خیابان های با اولویت انسانی را فرسوده کرده اند.
در این شرایط است که بهسازی خیابان ها جهت گیری را برای ایجاد تعادل در نحوه تخصیص فضا در خیابان های خودکار خود جهت پشتیبانی از حالت های حمل و نقل و فعالیت های انسانی و فراتر از حرکت وسایل نقلیه شخصی به وجود آورده است. بعضی از خیابان ها برای پیاده روی و عبور از خیابان نیاز به پیاده رو و خط عابر پیاده دارند تا مردم بتوانند با خیال راحت از خیابان عبور کنند. دیگران به مکانی برای تضمین دوچرخه و اسکوتر خود برای مراجعه به مغازه های محلی نیاز دارند. برخی از افراد برای معلولانی که می خواهند از مشاغل محلی استفاده کنند، به پارکینگ در خیابان نیاز دارند. و برخی دیگر نیز برای ترغیب مردم به تأخیر و برخورد با خیابان به عنوان یک فضای عمومی به پیشرفتهایی در زمینه ساخت و ساز نیاز دارند. با ایجاد آرامش همزمان در ترافیک و تأمین فضای اضافی برای تأخیر و جمع شدن افراد، بهسازیهای جاده ای یا خیابانی می توانند به تبدیل هر دو طرف این چرخه معیوب به چرخه ای هرچه بهتر کمک کنند که در آن زندگی عمومی را ایجاد می کند که باعث ایجاد زندگی عمومی بهتری می شود.
نحوه پیاده سازی بهسازی معابر
قبل از انتخاب ابزارهای مناسب مکانسازی، مانند هر پروژه مکانسازی دیگر، بهسازی خیابان ها باید با فرآیند کار با جامعه برای شناسایی سایت و اهداف پروژه آغاز شود. این مطالعه کوتاه شما را در روند برنامه ریزی یک پروژه بهسازی خیابانی راهنمایی می کند و نمای کلی از دانش فنی مورد نیاز برای اجرای آن را ارائه می دهد.
فواید بهسازی معابر
جوامع هنگامی که بهسازی جاده ای خیابان های متراکم و دارای اولویت وسایل نقلیه را برای ایجاد معابر ایمن، متعادل و فعال احیا می کنند، مزایای زیادی می برند.
- ارتقای ایمنی
بهسازی جاده ای با کاهش سرعت در حرکت و توزیع مجدد فضا، به ایمنی بیشتر منجر می شوند. این نتایج ایمنی تأثیر مستقیمی بر روی افراد پیاده و دوچرخه، بازدیدکنندگان یک پیاده رو و حتی رانندگان دارد. هنگام طراحی مجدد خیابان، اولویت بندی در طراحی هایی که امکان جابجایی ایمن را برای کاربران مخصوصاً آسیب پذیر، مانند کودکان و عابران پیاده فراهم می کند، امری حیاتی است.
- چندوجهی بودن
همه حالت های حمل و نقل برابر نیستند. هر یک از نظر ایمنی، هزینه، کارایی، سرعت و فراگیری مزایای خاص خود را دارند. مکان های ایمنی برای افراد با دوچرخه و پیاده به فضای قابل توجهی کمتر از وسایل نقلیه تک سرنشین نیاز دارند. با آزاد سازی فضا و متعادل سازی نیازهای انواع مختلف کاربران، بهسازی جاده ای فرصتی را برای خیابان های کامل ایجاد می کنند.
- پیاده روهای گسترش یافته
یکی از روشهای برجسته استفاده از فضای آزاد شده از بهسازی خیابان، گسترش فضای پیاده رو است که به طور مستقیم بر مشاغل فعلی و آینده تأثیر می گذارد. مشاغل موجود در پیاده رو – مانند کافه ها، که فعالیت گسترده ای را در سایر مشاغل و فضاها ایجاد می کنند – به نشاط اقتصادی ، قابلیت پیاده روی، امنیت قابل درک و جذابیت کلی مناطق کمک می کنند و انطباق کاربری ها را در بر خواهند داشت.
- تقویت اقتصاد محلی
عابران پیاده و دوچرخه سواران بیش از اتومبیلرانی برای خرید مشاغل محلی هزینه می کنند. یک کشف غیرمنتظره از چندین پژوهش، نشان دهنده زیرساخت های بهتر تجربه بهتر این گروه از کاربران را پشتیبانی می کند، که این امر به نوبه خود اقتصاد محلی را بهبود می بخشد.
- زیرساخت انعطاف پذیر
مطالعات نشان داده اند که هرچه روسازی معابر و خیابان ها سخت تر و کهنه تر باشد، منطقه مستعد سیلاب و اثر جزیره ای گرمای شهری است. درحالی که ایجاد فضا برای زیرساخت های منظرنرم (softscape) و منظر سبز بیشتر می تواند در محیط های ساخته شده موجود چالش برانگیز و سخت باشد، تغییر کوچک و تدریجی می تواند راحت تر به یک راه حل واقعی تدیل شود. بهسازی خیابان ها می توانند فضا را برای فضای نرم انعطاف پذیر آزاد کنند تا با تهدید فزاینده حوادث آب و هوایی در تحولات قبلی مقابله کنند.
- تجربه کاربر بهبود یافته
متأسفانه تعداد کمی از خیابان ها برای کاربر در مقیاس انسانی (افرادی که پیاده روی یا دوچرخه سواری را انتخاب می کنند) امن، راحت یا جذاب هستند. بهسازی این معابر فرصتی را برای تبدیل خیابان های پر سرعت و کم ظرفیت به دالانی پر جنب و جوش فراهم می کنند.
- قابلیت تصویر پذیری
تمام مزایایی که در بالا ذکر شد، خیابان را به یک مکان جذاب، راحت و به یادماندنی برای مکرر تبدیل می کند. مکانسازی (Placemaking) به معنای پرورش این احساس دلبستگی به یک مکان است و بهسازی معابر برای آنها یک استراتژی اصلی خواهد بود.
واژه نامه ای از راهکارهای بهسازی معابر (رژیم غذایی خیابان ها)
یک پروژه بهسازی معابر ممکن است به شکل یک خیابان کاملاً بازطراحی شده با زیرساخت های جدید باشد – مانند طراحی میان خیابان و محوطه سازی، پیاده روهای عریض تر شده و یا تغییر شکل خطوط خیابان- یا چیزی مانند احیای معابر برای افزودن خط دوچرخه سواری یا تغییر شکل پارکینگ. در زیر واژه نامه ای آمده است که برخی از رایج ترین استراتژی های بهسازی معابر (رژیم های جاده ای) را توصیف می کند.
اصطلاح انگلیسی | معادل فارسی | توصیف مختصر |
Bike Lanes | مسیرهای دوچرخه سواری | خطوط دوچرخه سواری، دوچرخه سواری را تشویق می کند و می تواند ایمنی را نیز افزایش دهد. |
Bus Turnouts or Bulbs | مسیر مشخص یا نورپردازی خطوط اتوبوس | ایجاد فضایی به طور انحصاری برای اتوبوس ها در ایستگاه های اتوبوس برای جلوگیری از تأثیر منفی سایر ترافیک هنگام توقف برای جابجایی مسافران و اطمینان از توانایی سریع مسافرگیری و تخلیه آنها مهم است. |
Drop-Off/Delivery Zones | مناطق تخلیه / تحویل | درجهت کاهش پارک دوبل و کاهش تداخلات موارد باربری و شخصی استفاده از مناطق خاص بیسیار مناسب است. |
Landscaping | محوطه سازی | می تواند خیابان را برای همه جذاب تر کند، همچنین می تواند همزمان با سایر روشهای درمانی برای شکستن یکنواختی، جذب عابران پیاده و کاهش بار سیستم های تخلیه با هدایت آب طوفان همراه شود. |
Lane Direction Changes | تغییر لاین سواره | درصورت نیاز تغییر کم و زیاد کردن خصوص سواره می تواند به آرامش و کاهش سرعت تردد سواره و همچنین ایجاد فضا کمک نماید. |
Lane Widths | عرض لاین سواره | تغییر در عرض خطوط سواره می تواند در حالت های مختلف با کم و زیاد کردن به فضا و همچنین سرعت سواره موثر باشد |
Midblock Crossings and Markings | تقاطع ها و مارک های میانه بلوک | قرار دهی فضایی در میان خیابان به ویژه در معابر عریض بسیار در ارتقای ایمنی پیاده الزامی است |
Neckdowns | گردنبندهای معابر | فضاهای کناری معابر در راستای افزودن به مسیر پیاده و بالاتر بردن ایمنی پیاده بسیار حایز اهمیت هستند. |
Parking Changes | تغییرات پارکینگ | پارکینگ های حاشیه ای می توانند به داخل بلوک ها رفته و فضا را در اختیار دوچرخه و پیاده قرار دهند که نتنها به امنیت و ایمنی فضا کمک کرده بلکه باعث ایجاد فضایی جذاب و سرزنده می شود. |
Parklets & Pedestrian Plazas | فضاهای کوچک و میدان هایی در اختیار پیاده | تبدیل فضاهای بلااستفاده در خیابان ها و اختصاص آن به پیاده بسیار کمک کننده در موارد مختلف خواهد بود. |
Pedestrian Refuge Islands & Medians | جزایر، پناهگاه و جداکننده های خیابان برای عابرین | خطوط جدا کننده و فضاهای مرکزی خیابان همچنین فضاهایی در معابر به طور مشخص برای پیاده در راستای ارتقای وضعیت حرکتی عابرین و بالابردن ایمنی آنها بسیار مهم است. |
Roundabouts | دوربرگردان ها | وجود فلکه ها وسعی در تغییر و کوتاه کردن معابر در راستای کاهش ترافیک بسیار مهم خواهد بود. |
Sidewalks | پیاده روها | بهبود زیرساخت های عابر پیاده راه رفتن را تشویق می کند و می تواند به ایجاد فضایی برای فعالیت ها و زیرساخت های دیگر کمک کند که حس مکان را ترغیب می کنند. |
Two-Way/Dual Left Turns | چرخش های چپ و دو طرفه | ایجاد لاین حرکتی برای چرخش می تواند به کاهش خطرات ناشی از حرکت سواره کمک کرده و ایمنی را بالا برد. |
Vehicular Lane Conversions | تبدیل خط خودرو | تبدیل بخشی از مسیر سواره به پیاده و دوچرخه نیز باعث افزایش سرزندگی، ایمنی و کاهش سرعت می شود و خیابان را به مکانی امن و کامل برای همه تبدیل می کند. |
برگرفته از پژوهش گروه PPS در سال 2020. برای مطالعه بیشتر به اینجا مراجعه کنید.