یکی از جاذبترین نشانههای شهری لیسبون، بالابر “سانتا ژوستا[1]” است. میتوان این سازه را طبق گونه بندی ویکری(2007)[2] برای استراتژیهای بازآفرینی فرهنگمبنا در دسته “مهندسی سازههای خلاقانه[3]” قرار داد. این سازه صنعتی در سال 1902 بهعنوان بخشی تکنیکی از شبکه حملونقل عمومی شهر لیسبون توسط رائول مسنیر[4]، کارآموز گوستاو ایفل ساخته شد. شهر لیسبون دارای شیب زیاد و شرایط توپوگرافی ویژه بوده و با هدف آسان کردن دسترسی ساکنین به قسمتهای مختلف شهر برای آن راهحلهای زیادی پیشنهادشده بود. برای مثال در آن دوران استفاده از قطارهای کابلی که با بخار کار میکرده است یکی از رویکردهای متداول بوده که امروزه نیز همان قطارها بهصورت برقی کاربرد دارند. از دیگر راهحلهای تکنیکی در راستای رفع چالشهای مردم ساختهشدن بالابر سانتا ژوستا بوده که مرکز شهر را به Bairro Alto متصل میکرده است.این سازه ساختهشده به سبک نئوگوتیک دارای 45 متر ارتفاع است و دارای دید گسترده منحصربهفردی به شهر لیسبون و رودخانه است.این اثر برای یک قرن بهترین و راحتترین راه برای رسیدن به Bairro Alto و محله Chiado بوده است تا اینکه در سال 1998 با افتتاح مترو Baixa- chiado دسترسی از مسیرهای زیرزمینی برای رسیدن به میدان Chiado برای گردشگران فراهم آمد. بااینحال همچنان بهعنوان جزئی از شبکه مترو لیسبون فعالیت میکند. در سال 2002 بالابر در رده یادمانهای ملی جای گرفت و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است.
تصاویر ذیل مربوط به بازدید نگارنده از شهر لیسبون در June 2017 است.
[1] Santa Justa Lift
[2] Jonathan Vickery
[3] Innovative structural engineering
[4] Raul Mesnier